Çevre bilgisi sürücü belgesi sahibi olmak isteyenlerin bilmesi gereken konulardan birisidir. Trafiğin çevreden bağımsız düşünülmesine olanak yoktur. Trafikte sürücü davranışları çevreyi doğrudan etkilemektedir.
Çevre ile İlgili Genel Bilgiler
1980'li yıllardan itibaren dünyadaki sanayileşmeye paralel olarak plansız şehirleşme arttı. Bunun sonucunda çevre kirliliği sorunları çok önem kazanmaya başladı. Motorlu araç kullanımının sürekli artması ve bilinçsiz kullanılması sonucu çevre daha da çok kirletmenye başlanmıştır. Düşük kalorili verimsiz yakıtlar, kükürt oranı yüksek kömürler, üretim sırasında gerekli çevre tedbirlerinin alınmaması çeşitli toksik maddelerin doğada birikmesine yol açmıştır. Kükürt, toz, duman ve is gibi katı partiküller ve bunların içerisinde bulunan kansorejen maddeler hava, su ve toğrağa karışarak çevre kirliliğine neden olmaktadırlar. Bu nedenle canlıların doğada yaşamlarını sürdürmeleri giderek güçleşmektedir.
Yapılan araştırmalarda doğaya atılan maddelerin çok uzun süre boyunca doğada kalabildiğini göstermektedir. Örneğin bir plastik şişe atıldığında 100 yıl ile 1000 yıl arasında doğada kalmaktadır. Bu süre zarfında doğanın doğal döngüsüne olumsuz etki etmektedir.
Trafik ve Çevre İlişkisi
Trafik günümüzde doğal çevremizi oluşturan birçok alanda mevcuttur. Bu nedenle artık trafik ve çevreyi birbirinden ayırmak imkansızdır. Çok ücra köşelere bile günümüzde asfaltlar dökülmüş ve ulaşım motorlu araçlarla sağlanmaktadır. Trafiğin olduğu yerde çevreye büyük zararlar vardır. Çevre bilgisinin esas amaçlarından birisi çevreye olan bu zararın en aza indirilmesidir.
Trafiğin çevreye verdiği bazı zararlar şunlardır:
- Araç egzozlarından çıkan zehirli gaz ve dumanlar havayı, toprağı ve suyu kirletir.
- Araç bakımlarının rastgele yerlerde yapılması sızıntı yoluyla çevreyi kirletir.
- Araçların eskimiş parçalarının çevreye atılmasıyla bu malzemeler doğaya zarar verir.
- Araç içerisinden dışarıya atık (pet şişe vb.) maddelerin atılması çevre kirliliğine neden olur.
- Araçların gereksiz yere çalışır durumda bırakılması egzoz sarfiyatını arttırır.
- Kaçak veya kalitesiz yakıt kullanımı havaya kirliliğine neden olur.
- Gerekli tedbirler alınmadan tehlikeli maddelerin taşınması çevre için risk oluşturur.
Hayvan hakları koruma kanunu sürücüye bazı sorumluluklar yükler. 5199 sayılı kanuna göre hayvan taşımacılığı yapan sürücüler hayvanları türüne ve özelliklerine göre uygun şartlarda taşımalıdır. Yol boyunca gerekli beslenme ve bakım yapılmalıdır.
Bununla birlikte bir hayvana çarpan veya ona zarar veren sürücü 21. madde uyarınca onu en yakın veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek zorundadır. Eğer götüremiyorsa götürülmesini sağlamalıdır. Hayvanlara zarar veren ve 21. maddeye uymayanlar hayvan başına idari para cezası ile cezalandırılırlar.
Çevre kirliliğine neden olan motorlu araçlar çıkardıkları zehirli gazlar ile asit yağmurlarını tetiklerler. Bu asit yağmurları hava, toprak ve su dahil olmak üzere bütün doğayı kirletir. Besin zincirinin en altından en üstüne kadar bütün canlılar bu kirlilikten etkilenir.
Çevre ile İlgili Tanımlar
Çevre: Canlıların var olduğu ortamdaki, doğal ve fiziksel ögeleri ile canlıların etkileştiği insan ürünü şartlardır.
Çevre koruma: İnsan ve diğer canlı varlıkların gelişmelerini sürdürebilmeleri için gerekli şartların korunması; su, toprak ve havadaki kirliliklerin önlenmesi, ekolojik dengeyi korumak için çevrenin iyileştirilmesini amaçlayan çalışmaların bütünüdür.
Çevre hakkı: Her bireyin sağlıklı bir çevrede yaşamaya hakkı vardır. Bu hakkı ihlal edenlere karşı yargı önünde savunma hakkına çevre hakkı denir.
Çevre kirliliği: İnsan eylemleri sonucu hava, su ve toprakta meydana gelen olumsuz değişimlerle ekolojik dengenin bozulmasına çevre kirliliği denir. Gürültü, koku ve atık maddeler çevre kirliliğine neden olur.
Atık: Çevrede bozulma meydana getirecek miktarda çevreye bırakılan suni, katı, gaz ve radyoaktif maddelerdir.