Sürücü İlgili Hususlar
EHLİYET RAPORLARI KONUSUNDAKİ UYGULAMALAR
Bu konuda 3 önemli kanun,yönetmelik bulunmaktadır.
1.Karayolları Trafik Kanunu (KTK), (18.10.1983 tarih ve 18195 sayılı resmi gazetede 2918 kanun numarasıyla yayınlanmıştır.) Bu kanun Bakanlar Kurulu tarafından yürütülür.
KTK 36.maddesi motorlu araç kullananların sürücü belgesi alma zorunluluğu olduğunu belirtmektedir. KTK 41.maddesi ise sürücü belgesi alacak olanlardan istenen şartları açıklamıştır.
Karayolları Trafik Kanununun 41. Maddesi nin c bendi tarafından sağlık şartları düzenlenmiştir.Bu maddede Sağlık şartları bakımından kimlere hangi tür sürücü belgesi verilebileceği hususu yönetmelikle düzenlenir. Sürücü belgesi alacakların ilgili yönetmelikte belirtilen hekimden sürücü olur raporu almaları zorunludur. Bu maddede sözü edilen yönetmelik İçişleri ve Sağlık bakanlıklarınca müştereken hazırlanarak yürürlüğe konulur denmektedir.
2. Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği (MTŞKY), ( 03.02.1987 tarih ve19361 sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır.) Değişiklik Yapılmasına dair Yönetmelik ise 03.04.2012 tarih ve 28253 sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır. Bu yönetmeliği Milli Eğitim Bakanlığı Yürütür.
3. Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik( 26.09.2006 tarih ve 26301 sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır.) Bu yönetmeliği Sağlık ve İçişleri Bakanlığı yürütür.
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sürücü adayları ve sürücülerde aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair usul ve esasları belirlemektir.
Madde 4 – (1) Sürücü adaylarının genel sağlık muayeneleri pratisyen tabip veya uzman tabip tarafından bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır. Aile hekimliği uygulamasına geçilmiş illerde bu raporlar Toplum Sağlığı Merkezi tarafından da verilebilir. (değişik:17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete)
SÜRÜCÜ BELGESİ SINIFLARI
Karayolları Trafik Kanununun 38. maddesi sürücü belgeleri, kullanılacak araçların cinslerine ve gruplarına göre aşağıdaki sınıflara ayırmıştır.
■"A1" Sınıfı Sürücü Belgesi, Motorlu bisiklet kullanacaklara,
■"A2" Sınıfı Sürücü Belgesi, Motosiklet kullanacaklara,
■"B" Sınıfı Sürücü Belgesi, Otomobil, minibüs veya kamyonet kullanacaklara,
■"C" Sınıfı Sürücü Belgesi, Kamyon kullanacaklara,
■"D" Sınıfı Sürücü Belgesi, Çekici kullanacaklara,
■"E" Sınıfı Sürücü Belgesi, Otobüs kullanacaklara,
■"F" Sınıfı Sürücü Belgesi, Lastik tekerlekli traktör kullanacaklara,
■"G" Sınıfı Sürücü Belgesi, İş makinesi türünden motorlu araçları kullanacaklara,
■"H" Sınıfı Sürücü Belgesi, Özel tertibatlı olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak hasta veya sakatlara,
■"K" Sınıfı Sürücü Aday Belgesi, Yönetmelikte belirtilen şartlar ve esaslara göre, sürmeyi öğrenmek isteyen sürücü adaylarına verilen sürücü belgeleridir.
BU SINIFLAR KENDİ İÇİNDE 2 GRUBA AYRILIR
1.GRUP: A1, A2 , B ,F ,G
2.GRUP: C ,D , E ,G
ARAÇLARI KULLANMA YETKİSİ (SÜRÜCÜ BELGELERİNE AİT ESASLAR )
Karayolları Trafik Kanununun 39. Maddesi tarafından düzenlenmiştir.
1.A 1, F,G ve H sürücü belgeleri ile yalnız kendi sınıflarındaki araçlar,
2.A 2 sınıfı sürücü belgesi ile A 1,
3.B sınıfı sürücü belgesi ile F,
4.C sınıfı sürücü belgesi ile B ve F,
5.D sınıfı sürücü belgesi ile C, B, ve F,
6.E sınıfı sürücü belgesi ile B,C ve F, Sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.
Sürücü belgesi sahiplerinin sürücü belgesinin sınıfına göre sürmeye yetkili oldukları araçların dışındaki araçları sürmeleri yasaktır.
SÜRÜCÜ BELGESİ ALACAKLARDA YAŞ ŞARTI
Karayolları Trafik Kanununun 41. Maddesi nin a bendi tarafından düzenlenmiştir
1.A1, A2, F ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların on yedi,
2.B ve G sınıfı sürücü belgesi alacakların on sekiz,
3.C,D ve E sınıfı sürücü belgesi alacakların yirmi iki, (Üniversitelerin sürücü eğitimi veren yüksekokulları ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin askeri ihtisas görevleri için subay ve astsubay sınıf okullarında ve uzman jandarma okullarında açılan sürücü eğitimi kurslarından mezun olanlarda bu şart aranmaz.) yaşını bitirmiş olmaları zorunludur.
GÖZ MUAYENESİNE İLİŞKİN ESASLAR
Snellen Eşelinde ; (EŞEL ÜZERİNDEKİ RAKAMLARIN TOPLAMI İLE)
5 metre mesafeden her göz ayrı ayrı kapatılarak yapılan muayenede ,
1 -1.grup için (A1, A2, B, F, H) görme oranı her 2 gözde toplamda EN AZ 1.0 olmalıdır . ( Tek bir gözün görmesi 0,2 den aşağı olamaz .)
2 -2.grup için( C, D, E, G )görme oranı her 2 gözde toplamda EN AZ 1,4 olmalıdır . (Tek bir gözde bu oran 0,6 dan aşağı olamaz.)
3 -Monooküler olanların o gözde % 100 görme oranı olmalı
4 -Monookülerler , A1,A2,B ve F sınıfı sürücü belgesi alabilirler. TİCARİ araç kullanamazlar.GECE araç kullanamazlar. Raporunuzda bu durumunu belirtmeniz gerekir,her yıl belge yenilenir.
5 -Gözlükle ve lens ile düzeltme kabul edilir. Ancak araç kullanırken sürücü gözlüğünü takmak zorundadır ve bunun sürücü belgesinde belirtilmesi gerekir.
6 -Santral Skotom’u olanlar sürücü belgesi alamaz ( muayenelerinde ; görmelerinde %90 bozukluk vardır.Eşelde % 90 okuyamazlar , saate bakıp saati söyleyemez , kişiye bakıp sadece gövdeyi görebilirler)
7 - Renk körlüğü olanlar, herhangi bir koşul aranmadan sürücü olabilir.
8 -Gece körlüğü olanlar için gece araç kullanamaz belgede belirtilmelidir.
9 -Her iki gözde tam pitozisi olanlara ,Diplopi ve paralitik şaşılığı görme derecesi ne olursa olsun SÜRÜCÜ BELGESİ VERİLMEZ.
10 -Tek taraflı pitozisi olanlar ise monooküler gibi değerlendirilir.(Bakınız 3.-4. fıkralar)
İÇ HASTALIKLARI MUAYENESİNE İLİŞKİN ESASLAR
1 -Ağır diabetes mellitus vakalarına, retinopati , nefropati , nöropati gelişmiş olanlara,insulin kullanp kan şekeri regülasyonu sağlanamayan ve bu durumu sağlık kurulu raporu ile tespit edilenlere sürücü belgesi verilmez.
2 - Kalp damar hastalığı , Kalp atım sayısı çok düşük (dakikada 40'ın altı) ,Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konanlara ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş olanlara , dekompanse organ yetmezliğinde sürücü belgesi verilmez
İstirahat TA: 200/120 mmHg nin üzerinde olanlara sadece A ve B sınıfı ,
Organ nakli geçirmiş olanlara veya diyaliz tedavisi görenlere, ilgili uzmanın görüşü alınmak suretiyle sürücü belgesi verilir.
KULAK-BURUN-BOĞAZ MUAYENESİNE İLİŞKİN ESASLAR
İŞİTME NORMAL OLMALIDIR
Sesin şiddet birimi desibel (db)'dir. İnsan kulağının duyabildiği en küçük ses 0 db olarak kabul edilir. Bu oran logaritmik olarak artar. Yani 20 db, 10 db'den 10 kat daha şiddetli, 40 db, 10 db'den 1000 kat daha şiddetlidir. İnsanın 0 ila 180 db arasındaki sesleri duyduğu kabul edilir. Bazı seslerin şiddeti şöyledir. 0 db İnsanın duyabildiği en düşük ses şiddeti , 30 db Fısıltı ile konuşma , 60 db Normal konuşma veya daktilo sesi , 90 db Kamyon sesi veya çim biçme makinesi sesi , 100 dbAsfalt delme makinesi , 115 db Konser veya barlarda yüksek sesli müzik , 140 db Jet uçağı sesi .Genel olarak 85 db üzerindeki sesin kulağa zararlı olacağı kabul edilir.
İşitme cihazı kullananlar A1, A2, C, D, E, G Sınıfı Sürücü Belgesi alamaz. İşitme cihazı kullandıkları halde B Sınıfı Sürücü Belgesi alanların ticari araç kullanmayacakları belgelerine işlenir.
Bedenen ve ruhen sağlam, görme derecesi sürücü belgesi almaya elverişli olan işitme ve konuşma engellilere, ticari olmamak koşuluyla sadece otomobil kullanmak üzere H Sınıfı Sürücü Belgesi verilebilir.
E Sınıfı Sürücü Belgesi alacak olanlar ile B Sınıfı Sürücü Belgesi alacaklardan ticari taşıt kullanacak olanlarda, doğuştan veya sonradan meydana gelen ileri derecede şekil bozukluğu ve harabiyet olmamalıdır. B Sınıfı Sürücü Belgesi alıp da bu durumda olanların ticari araç kullanamayacakları belgelerine işlenir.
Bedenen ve ruhen sağlam, görme derecesi sürücü belgesi almaya elverişli olan işitme ve konuşma engellilere, ticari olmamak koşuluyla sadece otomobil kullanmak üzere H Sınıfı Sürücü Belgesi verilebilir.
Günlük hayatı kısıtlayan denge problemleri ile ilgili Labirent fonksiyonunu bozacak kulak-burun-boğaz hastalığı bulunanlara, sürücü belgesi verilmez.
Uyku bozuklukları ( Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu , gündüz aşırı uyuklama hali) ile ilgili; Her sürücü adayına uygulanacak anketin incelenmesi sonucunda horlama, tanıklı uyku apnesi ve/veya yoğun gün boyu uyuklama hali olup ilgili uzman hekim tarafından Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu olduğu düşünülen adaylardan polisomnografi raporu istenir. Profesyonel ehliyet talep eden 45 yaşından büyük ve vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde olanlardan ise mutlaka polisomnografi raporu istenir (Bu kişiler çalıştıkları sürece her sene bu testi tekrarlamak ile yükümlüdürler.)
Uyku apne / hipopne si olanlara hiçbir sürücü belgesi verilmez veya verilmiş olan sürücü belgesi geri alınır.
Kalıcı trakeostoması olanlar sadece A1, A2, C, D, E, G sınıfı sürücü belgesi alabilirler.
ORTOPEDİ MUAYENEYE İLİŞKİN ESASLAR
Kişinin baş ve boynunu arkaya döndürmesini ve bakmasını %50'den fazla engelleyen boyun vertebra ve boyun bölgesi hastalıklarında sürücü belgesi verilmez.
Her iki elin baş ve işaret parmaklarının hareketlerinin %75'ten fazla kaybında
Bir elin başparmak veya başparmak dışında iki parmak noksanlığı
Üst extremitenin dışında extremite noksanlığı
Kas, tendon ve bağ lezyonları , Anklizon spondilitlerde
Protezlerde Ortopedi uzmanı ve/veya Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı , gerektiğinde Nöroloji uzmanı sevki yapılır.
RUH VE SİNİR HASTALIKLARI MUAYENESİNE İLİŞKİN ESASLAR
Alkol bağımlılığı olanlar,
Psikotrop maddelere bağımlı olanlar
Alkollü araç kullanmaktan vazgeçmeyenlere sürücü belgesi verilmez.
EPİLEPSİ TESPİTİNDE SÜRÜCÜ BELGESİ VERİLMEZ
Santral sinir sistemi veya Periferik sinir sisteminin etkilenmesi sonucunda ortaya çıkan uzuvlarda parezi ve paraliziler durumunda , Kas Hastalıklarından myopati ve progresif muskuler distrofisi , myotonisi ve kas-sinir kavşak hastalıkları olan şahısları Nöroloji uzmanına sevki yapılır.
SONUÇ OLARAK
1-Görme kusuru açısından her yaş grubu Göz hastalıkları uzmanına sevk edilmeli
2- Ağır diabetes mellitus vakaları özellikle her türlü organ tutulumu olan , insülin kullananlar sevk edilmelidir.
Sağlık kurulu raporu ile GABAPENTİN kullananların sürücü belgesi alamayacakları unutulmamalıdır.
Malign Hipertansiyon , Kalp damar ve kapak hastaları sevk edilmelidir.
3- Sürücü belgesi alacak kişinin işitmesi normal olmalı bu nedenle tüm başvuranlar KBB uzmanına sevk edilmelidir.
4- Sinir sistemini etkileyen boyun ve bel fıtıkları , parmak ve ekstremite noksanlıkları ,protez kullananlar Ortopedi , FTR uzmanına sevk edilmelidirler.
5- Epilepsi hastaları sürücü belgesi alamaz.Psikiyatrik hastalık şüpsesi varsa ,alkol ve madde bağımlıları , kas ve sinir hastaları ,nöroloji ve /veya psikiyatri uzmanına sevk edilmelidir.